ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΣΤΟ ΝΑΥΠΛΙΟ

ΚΑΛΗΣΠΕΡΑ ΣΑΣ, ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ.

ΑΣ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΛΙΓΟ ΡΟΜΑΝΤΙΚΑ ΤΩΡΑ.

Κάποια παραμονή Χριστουγέννων, πριν 45 περίπου χρόνια,  καμιά 15αριά χρόνων θα ήμουν, ένας γνωστός μου  [ο κ. Πέτρος Κομιανός], με κάλεσε (επειδή ήξερε ότι ήμουν στη χορωδία) και μου είπε. “ΤΟ ΒΡΑΔΥ ΣΤΗ ΜΙΑ Η ΩΡΑ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΟΥΜΕ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΣΤΟ ΝΑΥΠΛΙΟ”.

 Όλοι οι παλιοί χορωδοί του Χαραμή, μεγαλύτεροι από μένα, με  δυνατές φωνές  (οι αδελφοί Παναγιωτόπουλοι, ο Γ. ο Τσίγκας, Ανδρ. Ματζούνης, Ιακ. Σίγγελ και πολλοί άλλοι) μαζεύονταν κάθε χρόνο αυτή τη νύχτα και γύριζαν όλο το Ναύπλιο τραγουδώντας. Πήγα δειλά και αμέσως οι μεγάλοι προσπάθησαν να με βάλουν στο πνεύμα εκείνης της βραδιάς. Αισθάνθηκα πως ήθελαν να με μυήσουν σε κάποια μυστήρια. Έπρεπε να καταλάβω το σκοπό της μάζωξης αυτής. Αρχίσαμε να τραγουδάμε  το “ΑΓΙΑ ΝΥΧΤΑ ΣΕ ΠΡΟΣΜΕΝΟΥΝ ΜΕ ΧΑΡΑ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ”. Έκανε πολύ κρύο, και η βροχή σιγοτραγουδούσε μαζί μας. Και ξαφνικά σε κάποια σπίτια άναψαν τα φώτα…. Μας περίμεναν. Τραγουδούσαν μαζί μας, ζούσαν την άγια εκείνη νύχτα.

Έμοιαζε να ήταν συνέχεια από τις παλιές καντάδες που ακούγονταν στ’ Ανάπλι και στην Πρόνοια. Και οι φωνές δυνάμωναν, και η ψυχή μας ήθελε να δώσει κι άλλα, να γλυκάνει ακόμα περισσότερο την βραδιά. Αυτό γινόταν κάθε χρόνο, πριν ακόμα γίνω μέλος της παρέας αυτής. Λίγα χρόνια μετά και αφού αποχώρησαν οι μεγάλοι με τον μαέστρο τους τον δικηγόρο κ. Ρούτουλα λόγω υποχρεώσεων, αποφασίσαμε με άλλα ενεργά μέλη της χορωδίας του Χαραμή (ενδεικτικά αναφέρω τους κ. Τσουκαλά Γ, Δημόπουλο Κ, Τούμπα Β, Μαστοράκη Γ, Σπαντιδέα Θ, Βλαντούση Γ, και πολλούς άλλους)  να συνεχίσουμε την παράδοση. Και ήλθαν και άλλοι. Και μαζευτήκαμε πολλοί.

Έρχονταν ειδικά για την βραδιά αυτή πολλοί φίλοι από την Αθήνα , όπως ο αδελφός του κ. Τσίγκα ο Ντίνος και άλλοι,  και γινόμασταν ένα. Άλλοι δραπέτευαν από το χριστουγεννιάτικο ρεβεγιόν του ΞΕΝΙΑ για να μας ακολουθήσουν. Όλοι προτιμούσαν το κρύο και τη βροχή από την ζεστασιά του σπιτιού τους και της οικογένειάς τους. Τι ζητάγαμε;  Τίποτα. Μας αρκούσε που η κυρά-Τούλα στην Πρόνοια, κοντά στο σχολείο, θα άνοιγε στις 3 η ώρα το βράδυ το σπίτι της να μας φιλέψει ένα κουραμπιέ, ένα μελομακάρουνο και μια δίπλα. Και φεύγοντας, μας έδινε κρυφά και ένα μπουκάλι κονιάκ για να ζεσταθούμε. Αρκούσε να αναβοσβήσει δύο-τρεις φορές το φως του σπιτιού της η αγαπημένη κάποιου… (ήταν το σύνθημα ότι μας άκουσε και τον σκέπτεται).
 Ένα σκέτο “ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ” μας έδινε δύναμη να συνεχίσουμε.

Η βροχή δεν ήταν σύμμαχος μας,...  δυνάμωνε,… και το κρύο μας επέβαλε να πιούμε κι άλλο ένα κονιακάκι. Πολλοί μας κέρναγαν μεζέ από το βραδινό φαγητό τους με ένα ποτήρι κρασί. Βγαίναν από το σπίτι τους με τις νυχτικιές και ένα πανωφόρι για να ψάλλουν μαζί μας.

Μετράγαμε πόσα φώτα θα άναβαν στις νέες πολυκατοικίες…. Έδειχνε ότι είχαμε επιτυχία.

Και οι χρονιές πέρναγαν,…  έγινε για μας έθιμο και κάθε χρόνο μαζευόμαστε πάλι. Ηλθαν και γυναίκες μαζί μας, πολλές από την χορωδία.   Μυήσαμε τους γιούς μας και τις κόρες μας σ’ αυτό το μυστήριο.                                           

Και πού δεν πήγαμε, αυτοκίνητα δεν είχαμε. Όλο με τα πόδια... Σε κάθε χαμηλοφωτισμένο σταυροδρόμι της Πρόνοιας και του Συνοικισμού, με τα σκουφιά κατεβασμένα ως τα αυτιά και την ανάσα να αχνίζει.

Καταθέταμε τα μόνα που είχαμε, την φωνή μας και το μεράκι μας, σε άρρωστους,  που ξέραμε ότι του χρόνου δεν θα ήταν μαζί μας  και κείνοι άνοιγαν δειλά το χαμηλό παραθυράκι , … εκεί δίπλα στην εκκλησία στον Αγ. Κωνσταντίνο και μας εύχονταν “ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΜΕ ΥΓΕΙΑ” .

Μην το ξεχάσω. Είχαμε και μόνιμα μαζί μας έναν μυστικό της αστυνομίας γιατί μερικές χρονιές ήταν δύσκολες και οι αστυνομικοί ή δεν καταλάβαιναν ή δεν ήξεραν. Νόμιζαν ότι ή θα κάναμε κανένα επεισόδιο ή ότι ενοχλούσαμε. Ήταν η ασφάλειά μας.

Και φτάναμε στο παλιό Ανάπλι.

Η κυρά-Νίτσα , η πουκαμισού ντε, στο σπίτι της στον Άγιο-Σπυρίδωνα είχε αναμμένη όλο το βραδύ την σόμπα και μας έμπαζε όλους μέσα γιατί είχαμε μουσκέψει μέχρι το κόκκαλο. Λίγο μέλι απ΄ τις δίπλες της, … μια γουλιά απ το καινούργιο μπουκάλι κονιάκ που μας έδινε και φεύγαμε. Έπρεπε να προλάβουμε να ανέβουμε στον Ψαρομαχαλά… Να πάμε στα ξενοδοχεία.

Εκεί στα ξενοδοχεία… Να ανοίγουν όλα τα δωμάτια από τους επισκέπτες, να μας πετούν λουλούδια, φιλιά, μας φωτογράφιζαν. Ποιοί είναι αυτοί που μέσα στ΄άγρια χαράματα μας δίνουν ηρεμία και αγαλλίαση;

 Πολλά γράμματα την άλλη μέρα το πρωί έβρισκε ο Δάσκαλος μας ο Χαραμής κάτω από την πόρτα του Βουλευτικού που τον ευχαριστούσαν για το γλυκό ξάφνιασμα της νύχτας.

Στα στενά του Άγιο-Νικόλα βγαίναν από τα μπαρ, σμίγαν με την παρέα μας  και σιγοψυθιρίζανε. Μετά από την λίγο βάρβαρη ξένη μουσική θέλαν κάτι δικό τους.

Μια χρονιά, γύρω στο 1995-96, σε έναν αλλιώτικο χειμώνα, χωρίς  βροχή και με πάρα πολύ ζέστη [φοράγαμε κοντομάνικο], τραγουδώντας ιδρωμένοι από την ζέστη και το κονιάκ το “ΧΙΟΝΙΑ ΣΤΟ ΚΑΜΠΑΝΑΡΙΟ” μας πιασαν τα γέλια όταν κάποιος που ξύπνησε μας φώναξε… “ΠΟΥ ΤA΄ΔΑΤΕ , ΡΕΕΕ;;;;”.

Στον Ψαρομαχαλά ο παπα-Απολλώ μας κέρναγε κρασί, βιαζόταν γιατί ετοιμαζόταν για την εκκλησία, ενώ η δασκάλα η Ρουσσάκη δίπλα έβγαινε με ένα θυμιατό να μας ευχηθεί.  Ο κυρ-Κώστας ο Παλαιολόγος μας φώναζε γιατί είχαμε αργήσει ενώ ο Ντίνος ο Καλαμβοκίδης στο στενό του Καρατσοπάνη μας  φώναζε με την μπάσα φωνή του “ΦΑΛΤΣΟΟΟΟ”.

Στο σπίτι της δικιάς μας contralto της Δανάης γλυκαίναμε τις φωνές μας… αλλά,… η ώρα είχε περάσει… και φτάνοντας μπροστά στην  εκκλησιά της Παναγίας, με το που αρχίσαμε να τραγουδάμε  το “ΚΑΛΗΝ ΗΜΕΡΑ ΑΡΧΟΝΤΕΣ”  κτύπαγε  η καμπάνα καλώντας τους πιστούς.

Αυτές τις νυχτιές  με την Δημοτική Χορωδία προσπαθούμε, ακόμη, να βαστήξουμε ζωντανές κάθε παραμονή των Χριστουγέννων.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ !

Ανάπλι, 03-01-2013

Γ. Καρατάσος

» Από την ομάδα του facebook "Παλιές φωτογραφίες του Ναυπλίου" κείμενο του Γιώργου  Καρατάσου όπου το 2013 μίλησε σε μια ωραία εκδήλωση για τα Χριστούγεννα στο Ναύπλιο "ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΣΤΟ ΝΑΥΠΛΙΟ".